กุ้งก้ามกราม เป็นกุ้งน้ำจืดมีขนาดใหญ่ที่สุด กุ้งเพศผู้จะมีคุณค่าทางเศรษฐกิจสูง ตลาดต้องการ ทั้งในและต่างประเทศ ปัจจุบันกุ้งก้ามกรามจากธรรมชาติมีไม่มาก และกุ้งที่มีขนาดใหญ่ก็ลดลงเหลือน้อยมาก ก่อนที่จะรู้จักกับกุ้งก้ามกรามแบบละเอียด เรามาทำความรู้จักกับประเภทและชนิดของกุ้งก่อนกันครับ

ประเภทของกุ้ง

กุ้งแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ

• กุ้งทะเล อาศัยอยู่ในน้ำเค็ม
• กุ้งน้ำจืด อาศัยอยู่ในน้ำจืด

ข้อแตกต่างระหว่ากุ้งทะเล กับกุ้งน้ำจืด

รูปภาพ : กุ้งมังกร

กุ้งทะเล กุ้งน้ำเค็มมีลักษณะเปลือกหุ้มด้านข้างท้องซ้อนเรียงกันเป็นระเบียบ ส่วนกุ้งน้ำจืดมีเปลือกหุ้มด้านข้างท้องของคู่ที่ 2 ซ้อนทับคู่ที่ 1 และคู่ที่ 3 เท่านั้น

รูปภาพ : กุ้งก้ามกราม

กุ้งน้ำจืด มีลักษณะหัวโต ตัวสั้น ก้ามคู่ที่ 2 ใหญ่กว่าคู่แรกมาก กุ้งน้ำจืดมีหลากหลายชนิด แต่ชนิดที่ใหญ่ที่สุดคือ กุ้งก้ามกราม

ชนิดของกุ้ง

หลายคนสงสัยกันไหมครับว่า กุ้งมีกี่ชนิด มีกุ้งอะไรบ้าง มีลักษณะเป็นยังไง อาศัยอยู่ในน้ำทะเล น้ำกร่อย หรือน้ำจืด กุ้งชนิดไหนตัวใหญ่สุด กุ้งชนิดไหนที่นิยมเลี้ยงกันทำเป็นธุรกิจมีตลาดรองรับและเป็นที่ต้องการของตลาด เดี๋ยวเรามาทำความรู้จักกับ “กุ้ง” แต่ละชิดกันเลยครับ

ชนิดของกุ้งทะเล หรือกุ้งน้ำเค็ม มีดังนี้

• กุ้งขาว หรือ กุ้งเกษตรขาว
• กุ้งแชบ๊วย
• กุ้งโอคัก
• กุ้งกุลาดำ หรือ กุ้งลายเสือ
• กุ้งมังกร
• ล็อบสเตอร์
• กุ้งกะต่อม

กุ้งขาว หรือ กุ้งเกษตรขาว

กุ้งขาว กุ้งเกษตรขาว หรือแชบ๊วยเกษตร คือกุ้งชนิดเดียวกันทั้งหมดแค่บางพื้นที่เรียกไม่เหมือนกัน เป็นกุ้งทะเลน้ำเค็ม ลักษณะตัวจะใส มีเปลือกบาง สีออกเทา ๆ ตัวลื่นๆ ปลายหางออกแดง เป็นกุ้งที่ขนาดไม่ใหญ่มาก มีน้ำหนักประมาณ 40 – 135 กรัม

กุ้งแชบ๊วย

กุ้งแชบ๊วย เป็นกุ้งทะเลน้ำเค็ม มีลักษณะเหมือนกุ้งขาว แต่ตัวใหญ่กว่า มีสีเหลืองอมส้ม มีลำตัวสีขาวขุ่น เปลือกหนา แต่ร่อน กุ้งแชบ๊วยธรรมชาติแท้ที่ขาจะต้องมีสีออกเหลือง น้ำหนักประมาณ 50 – 150 กรัม

 

กุ้งโอคัก

กุ้งโอคัก หรือกุ้งทราย เป็นกุ้งทะเลน้ำเค็ม ลักษณะเปลือกแข็งหยาบ เป็นกุ้งธรรมชาติ 100% เพราะเลี้ยงไม่ได้ ตัวมีสีขาวขุ่น ขนาดตัวเล็กกว่ากุ้งแแชบ๊วยต่างกันอย่างเห็นได้ชัดเจน และปลายขามีสีส้มแดง มีน้ำหนักประมาณ 20 – 120 กรัม

 

กุ้งกุลาดำ หรือ กุ้งลายเสือ

กุ้งกุลาดำ หรือกุ้งลายเสือ เป็นกุ้งน้ำกร่อย และน้ำเค็ม ลักษณะลำตัวจะมีลายสีแดง-ดำ ไล่ตั้งแต่หัวจนถึงหาง ถ้าเป็นกุ้งธรรมชาติตัวจะมีขนาดใหญ่กว่ากุ้งแชบ๊วย บางตัวอาจมีความยาวเกือบ 1 ไม้บรรทัด มีน้ำหนักประมาณ 100 – 500 กรัม

 

กุ้งมังกร

กุ้งมังกร เป็นกุ้งทะเลนำเค็มขนาดใหญ่ มีสีสันและลวดลายสวยงาม มีหนวดใหญ่ และยาวกว่าลำตัว มักจะมีการนำเอากุ้งมังกรมาใส่ตู้โชว์ กุ้งมังกร 7 สี เป็นสัตว์เศรษฐกิจกุ้งมังกรจะ เป็นกุ้งที่ไม่มีก้าม มีน้ำหนักประมาณ 2 กิโลกรัมขึ้นไป

 

กุ้งล็อบสเตอร์

กุ้งล็อบสเตอร์ ไม่ได้จัดว่าเป็นกุ้งอย่างเฉพาะเจาะจง แต่ถูกจัดเป็นเป็นสัตว์ทะเลน้ำเค็มขนาดใหญ่ ที่อยู่ในตะกูลเดียวกันกับ กุ้ง กั้ง และ ปู อาศัยอยู่ในทะเลน้ำเค็ม ลักษณะมีก้ามขนาดใหญ่อย่างเห็นได้ชัด มีน้ำหนักประมาณ 500 – 2,500 กรัม

กุ้งกะต่อม

ลักษณะรูปร่างคล้ายคลึงกับกุ้งก้ามกรามแต่มีขนาดเล็กกว่า หัวค่อนข้างโตและลำตัวเรียวเล็ก นัยน์ตามีสีดำ กรีแหลมหยักเป็นฟันเลื่อย ขาเดินคู่ที่สองมีขนาดใหญ่และยาวกว่าขาเดินคู่อื่น ๆ มีสีเหลืองเหลือบหรือขาวนวล ลำตัวค่อนข้างใส แหล่งที่พบกุ้งกะต่อมตามชายฝั่งทะเลในที่ตื้น พื้นท้องทะเลเป็นโคลน หรือตามแอ่งน้ำที่น้ำทะเลขัง

ชนิดของกุ้งน้ำจืด มีดังนี้

• กุ้งก้ามกราม หรือกุ้งแม่น้ำ
• กุ้งตะกาด
• กุ้งฝอย

กุ้งก้ามกราม หรือกุ้งแม่น้ำ

รูปภาพ : กุ้งก้ามกราม หรือกุ้งแม่น้ำ

กุ้งก้ามกราม สามารถเรียกได้หลายชื่อ เช่น กุ้งแม่น้ำ กุ้งหลวง กุ้งตัวเมียที่มีขนาดลำตัวเล็กจะถูกเรียกว่า “กุ้งนาง” ทุกชื่อที่พูดมาเป็นกุ้งน้ำจืดสายพันธุ์เดียวกันทั้งหมด แต่ละที่เรียกไม่เหมือนกัน คนส่วนใหญ่นิยมเรียกกุ้ง ก้ามกราม และ กุ้งแม่น้ำ

ลักษณะของกุ้งก้ามกราม จะเป็นกุ้งหัวโต มีมันอยู่มากที่ของหัวกุ้ง น้ำหนักตัวกุ้งเลี้ยงประมาณ 80 – 200 กรัม กุ้งธรรมชาติประมาณ 300 – 900 กรัม

กุ้งตะกาด

กุ้งตะกาด เป็นกุ้งขนาดกลาง อาศัยอยู่น้ำกร่อย และน้ำจืด มีลักษณะกรียาวตรง มีฟันด้านบน 8-9 อัน ด้านล่างไม่มีฟัน สันท้ายกรียาวประมาณร้อยละ 75 ของเปลือกหัว สันที่ปล้องท้องตั้งแต่ปล้องที่ 4-6 ส่วนกลางของอวัยวะเพศเมียรูปวงรี ด้านข้างโค้งและยกตัวสูงขึ้นสี น้ำตาลอ่อน กรีและรยางค์ต่าง ๆ สีน้ำตาลแดง บางตัวมีสีแดงบริเวณด้านล่างของส่วนหัว รยางค์และแพนหางสีแดงคล้ำ

กุ้งตะกาดมีทั้งหมด 4 ชนิดด้วยกัน

• กุ้งตะกาดหิน
• กุ้งตะกาดหางแดง
• กุ้งตะกาดกรีดำ หรือกุ้งตะกาดหางม่วง
• กุ้งตะกาดขาว

กุ้งฝอย

กุ้งฝอย เป็นกุ้งน้ำจืดขนาดเล็ก มีเปลือกแข็งห่อหุ้มตัว มีขา 10 คู่ แบ่งแยกหน้าที่กันออกไปเป็นขาสำหรับจับอาหาร ขาเดินและขาว่ายน้ำ ขาเดินคู่ที่สองมีขนาดไล่เลี่ยกับขาเดินคู่ที่ 4 และ 5 ข้อปลายมีลักษณะเป็นก้ามหนีบ อยู่รวมกันเป็นฝูง ลักษณะสำคัญประจำตัวคือ มีกรีตรง ขาเดิน 3 คู่ยาวเท่ากัน ชอบอยู่บริเวณผิวน้ำตามชายริมตลิ่ง จะรวมกลุ่มอยู่กันชุกชุมในหนอง บ่อ บึง หรือตามบริเวณแหล่งน้ำซึ่งมีกระแสน้ำขึ้น ลงไหลเอื่อย ๆ มีความยาวประมาณ 2-7 ซ.ม.

ลักษณะและนิสัยของกุ้ง

ลักษณะของกุ้งน้ำจืดและกุ้งทะเล

รูปภาพ : แสดงลักษณะของกุ้งทะเล และกุ้งน้ำจืด

กุ้งทุกชนิดมีขาเดิน 5 คู่ อยู่บริเวณอก มีลักษณะยาวเป็นปล้องๆ และมีขา ว่ายน้ำ 5 คู่ อยู่บริเวณท้อง มีลักษณะแบบบาง แต่กุ้งทะเลที่ปลายขาเดิน 3 คู่แรกเป็นก้าม ส่วนกุ้งน้ำจืดที่ปลายขาเดิน 2 คู่แรกเป็นก้าม

กุ้งเป็นสัตว์ที่ไม่มีกระดูกสันหลัง ลำตัวค่อนข้างกลม หายใจด้วยเหงือก กุ้งเป็นสัตว์เลือดเย็น เจริญเติบโตด้วยการลอกคราบ โดยปกติมีนิสัยชอบหลบซ่อนตัวอยู่เงียบๆ ตามพื้นน้ำ หรือในซอกมืดๆ จะออกหากินในเวลากลางคืน

ลักษณะกุ้งเพศผู้ กับเพศเมีย

กุ้งตัวผู้กับกุ้งตัวเมีย เมื่อโตเต็มวัยจะมีข้อแตกต่างที่สามารถสังเกต และแยกเพศได้ คือ

• ตัวผู้จะมีหัว และก้ามโตกว่าตัวเมียมาก
• ตัวผู้ยังมีช่องท้องแคบกว่าตัวเมีย
• ตัวเมียใช้ช่องท้อง เป็นที่เก็บไข่ ก่อนฟักออกเป็นตัว
• โคนขาเดินคู่สุดท้ายตัวผู้ จะมี รู ปล่อยน้ำเชื้อ 1 คู่
• ตัวผู้ขาว่ายน้ำคู่ที่สองมีติ่งเล็ก ๆ ยื่นออกมาคู่กับรยางค์ด้านใน

ข้อแตกต่างกุ้งก้ามกรามเลี้ยงกับธรรมชาติ

กุ้งก้ามกรามที่เป็นกุ้งเลี้ยง มีสีออกเขียว-ฟ้าสด มีขนาดเล็กกว่ากุ้งแม่น้ำมาก ตัวใหญ่สุดมักจะไม่เกินฝ่ามือ ไม่เกิน 10 ตัว ต่อกิโลกรัม มีน้ำหนักประมาณ 80 – 200 กรัม

กุ้งก้ามกรามธรรมชาติ จะถูกเรียกว่า “กุ้งแม่น้ำ” เป็นกุ้งน้ำจืดอาศัยอยู่ในแม่น้ำ กุ้งแม่น้ำธรรมชาติ ตัวใหญ่กว่ากุ้งเลี้ยงชัดเจน ตัวใหญ่อาจถึง 1 กิโล ตัวกุ้งมีสีออกเหลือง-น้ำตาล คล้ายสีแม่น้ำ กุ้งแม่น้ำจะมีมันกุ้งอยู่ที่หัวมากกว่ากุ้งก้ามกราม มีความยาวประมาณ 13 เซนติเมตร พบใหญ่สุดถึง 1 ฟุต มีน้ำหนักประมาณ 300 – 900 กรัม

ที่อยู่อาศัยของกุ้งก้ามกราม

กุ้งก้ามกราม เป็นกุ้งน้ำจืดชนิดหนึ่ง พบได้ทั่วพื้นที่เขตร้อน ในประเทศไทยพบแทบทุกจังหวัดในภาคกลางและภาคใต้  โดยธรรมชาติจะอยู่ในแม่น้ำลำคลอง  โดยพบทั้งในน้ำจืดและน้ำกร่อย วางไข่ในน้ำกร่อยที่เค็มจัด กุ้งก้ามกรามที่พบในประเทศไทยเป็นชนิดที่ มักจะพบอยู่ที่ชุกชุมทำให้จับได้ง่าย โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาว ด้วยสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไปในปัจจุบัน ทำให้ปริมาณในธรรมชาติลดน้อยลง

อาหารกุ้งก้ามกรามตามธรรมชาติ

กุ้งก้ามกรามกินอะไร? กุ้งก้ามกรามตามธรรมชาติกินทั้งพืชและสัตว์เป็นอาหาร และกินกุ้งด้วยกันเอง อาหารของกุ้งตามธรรมชาติ ได้แก่

• ไส้เดือน
• ตัวอ่อนของลูกน้ำ
• ลูกไร
• ลูกปลาขนาดเล็ก
• ซากของสัตว์ต่าง ๆ
• สัตว์หน้าดินขนาดเล็กชนิดต่าง ๆ
• ข้าว
• เนื้อมะพร้าว

อาหารกุ้งก้ามกรามทำเอง

อาหารกุ้งก้ามกรามทำเอง จะแบ่งออกเป็น 2 สูตร ตามช่วงอายุของกุ้ง

สูตรที่ 1 วัตถุดิบส่วนผสม (สำหรับเลี้ยงกุ้งอายุ 1-3 เดือน)

• ปลาป่น 50 กก.
• กากถั่วเหลือง 15 กก.
• รําข้าว 5 กก.
• ปลายข้าว 15 กก.
• แป้งสาลี 15 กก.
• น้ำมันพืช วิตามินซี และวิตามินรวม อื่น ๆ

ขั้นตอนและวิธีการผสมอาหาร

1. นําปลาป่นใส่ภาชนผสมอาหาร
2. นําส่วนผสมที่เหลือ กากถั่วเหลือง รําข้าว ปลายข้าว และแป้งสาลี ใส่ไปในภาชนะ ใส่วิตามินซีและวิตามินรวมตามความเหมาะสม
3. คลุกเคล้าส่วนผสมให้เข้ากัน
4. ค่อย ๆ เติมน้ำมันพืชลงไปเล็กน้อย
5. คนวัตถุดิบส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากัน
6. นําไปเข้าเครื่องอัดเม็ด
7. นําวัตถุดิบที่ผ่านการอัดเม็ดแล้วไปผึ่งลมให้แห้ง (ไม่ให้โดนแสงแดด) เป็นอันเสร็จ

คำแนะนำ ควรใช้อาหารที่ผสมให้หมดภายใน 2-3 วัน เพราะไม่มีส่วนผสมของ สารกันบูด ทำให้อาหารมีเชื้อรา อาจจะกุ้งอ่อนแอและเป็นโรคได้ง่าย

การนำอาหารไปใช้เลี้ยงกุ้ง

อาหารสูตรนี้เหมาะกับกุ้งช่วงอายุ 1-3 เดือน ให้กุ้งกินพออิ่ม ช่วงเช้า-เย็น อาหารผสมสูตจรนี้จะมีคุณค่าทางโภชนาการทางอาหารไกล้เคียงกับอาหารสําเร็จรูป ช่วยให้คุณลดต้นทุนค่าอาหารได้อย่างน้อย 10-20%

สูตรที่ 2 วัตถุดิบส่วนผสม (สำหรับกุ้ง 3 เดือนขึ้นไปจนถึงจับขาย)

• กากมะพร้าวขูด 20 กก.
• กากน้ำตาล 20 ลิตร
• หัวเชื้อจุลินทรีย์ 5 ลิตร

ขั้นตอนวิธีการผลิตกากมะพร้าวหมัก

1. นำกากมะพร้าวขูดที่ผ่านการคั้น หรือยังไม่คั้นน้ำกะทิก็ได้ จำนวน 20 กก. ไส่ในถังหมัก
2. ละลายกากน้ำตาลและหัวเชื้อจุลินทรีย์(EM) คนให้เข้ากันแล้วเทลงไปในถังหมัก
3. คนส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากัน แล้วปิดฝาถังหมักให้สนิท เก็บในที่ร่ม หมักไว้ 7 วัน ก่อนนำไปใช้เป็นส่วนผสมของอาหารสำหรับเลี้ยงกุ้งก้ามกราม

การนำอาหารไปใช้เลี้ยงกุ้ง

นำเอากากมะพร้าวที่หมักแล้ว 3 ส่วน ผสมกับอาหารกุ้งสำเร็จรูป 7 ส่วน ให้อาหารกุ้งวันละ 4 ครั้ง เช้า-กลางวัน-เย็น และกลางคืน (ประมาณ 20.00 น.) กากมะพร้าวหมักจะช่วยเพิ่มกลิ่นหอมและความน่ากินให้กับอาหาร กุ้งกินอาหารได้มากขึ้น โตไว ได้น้ำหนักดี ใช้ระยะเวลาในการเลี้ยงเพียง 4-5เดือน จะได้กุ้งขนาด 20 ตัว/กิโลกรัม ช่วยลดต้นทุนค่าอาหารสำเร็จรูปได้ดี

อาหารกุ้งก้ามกรามลดต้นทุน

เนื่องจากปัจจุบันอาหารสำหรับกุ้งก้ามกรามที่มีจำหน่ายในท้องตลาดมีราคาค่อนข้างสูง ซึ่งราคาอาหารที่สูงส่งผลทำให้ต้นทุนในการเลี้ยงกุ้งสูงขึ้นตามราคาอาหาร ทำให้กำไรจากการเลี้ยงกุ้งเหลือน้อยหรือไม่มีกำไรเลย จึงมีการคิดค้นสูตรอาหารลดต้นทุนขึ้นมาใช้ในการลี้ยง

ส่วนผสมวัตถุดิบ มีดังนี้

• ปลาป่น 5 กก.
• เปลือกกุ้งป่น 2 กก.
• รำละเอียด 2 กก.
• กากถั่วเหลือง 2 กก.
• กากถั่วลิสง 2 กก.
• มันบด 4 กก.
• น้ำมันปลา 3 ฝา
• หัวเชื้อจุลินทรีย์ 3 ฝา

ขั้นตอนและวิธีการผสมอาหาร

1. นําปลาป่น เปลือกกุ้งป่น รำละเอียด กากถั่วเหลือง กากถั่วลิสง ข้าวโพดป่น มันบด เทลงไปในกะละมัง
2. ผสมอาหารคลุกเคล้าส่วนผสมให้เข้ากัน
3. เทน้ำมันปลา หัวเชื้อจุลินทรีย์ลงไปคลุกคล้าส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากัน
4. นําไปผึ่งลมในที่ร่มให้แห้ง ประมาณ 1 วัน สามารถนําไปเป็นอาหารกุ้งได้เลย

การนําไปใช้

อาหารผสม 1 ส่วน ไปผสมกับปลายข้าว 1 ส่วน ปั้นเป็นก้อน ใส่ภาชนะรองให้กุ้งกิน เช้า-เย็น จะช่วยทําให้กุ้งเจริญเติบโตได้เร็ว แข็งแรง และช่วยป้องกันโรคต่าง ๆ ทําให้กุ้งมีสุขภาพดี ที่สำคัญคือ ทําให้ประหยัดค่าใช้จ่ายในการซื้ออาหาร

อาหารกุ้งก้ามกรามสำเร็จรูป

การเลือกอาหารกุ้ง ควรเลือกให้เหมาะสมกับพันธุ์ ช่วงวัย และขนาดกุ้ง เพื่อให้ได้รับสารอาหารอย่างครบถ้วน นอกจากเรื่องอาหารแล้ว ผู้เลี้ยงควรใส่ใจสังเกตลักษณะและสุขภาพของกุ้ง โดยหากพบความผิดปกติควรรีบหาทางแก้ไขให้ทันท่วงที และควรหมั่นระบายน้ำเพื่อระบายของเสียออกทุก 3 – 4 วันเพื่อสุขอนามัย และลดโอกาสการเกิดโรคของกุ้ง อาหารกุ้งสำเร็จรูปที่มีวางขายทั่ว ๆ ไป มีดังนี้

CP  อาหารกุ้ง

เม็ดไม่แข็งกระด้าง ช่วยให้เจริญเติบโตสมวัย มีความคงตัวในน้ำสูง ชนิดอาหารเม็ด (ชนิดจมน้ำ) สารอาหาร โปรตีน 36%, คาร์โบไฮเดรต, ไขมัน, วิตามิน และแร่ธาตุ ใช้เลี้ยงกุ้งน้ำจืดทุกสายพันธุ์ ขนาดที่เหมาะสมกุ้งคว่ำขนาด 5 กรัมและกุ้งขนาด 25 กรัมขึ้นไป ปริมาณ 1,000 กรัม ราคาเริ่มต้น 98 บาท